Snoep als ontbijt

Veel kinderen zijn gek op ontbijtgranen. Vooral als ze lekker zoet zijn en in een verpakking zitten met een schattig plaatje. Kellog’s Honey Pops Loops is daar een goed voorbeeld van. Deze week in de aanbieding bij AH, tweede pak gratis, dus dat kan je niet laten liggen. Of toch wel? Het ziet er erg verantwoord uit, de verpakking geeft geruststellende informatie: Loops zijn volkorengranenringetjes waar de graansoorten tarwe, gerst, rogge en haver gecombineerd zijn, gezoet met honing. Een portie Loops bevat net zoveel voedingsvezels als een volkorenboterham. Ben je een doorgewinterde etikettenlezer dan twijfel je misschien als je ziet dat er drie soorten suiker aan toegevoegd zijn: suiker, honing en glucosesiroop. Gelukkig weet de fabrikant je gerust te stellen met de woorden: Suiker in ontbijtgranen, waaronder voor kinderen, bevatten minder dan vijf procent van de dagelijkse suikerinname. En hoppa, twee pakken suikerbommen belanden in je winkelwagentje. Het is goedkoop, je hebt een jengelend kind bij je dat er helemaal blij van wordt, dus laten we niet moeilijk doen. Ik ga nu uitleggen waarom je wel moeilijk moet doen. En waarom je nog beter een paar Mariabiscuitjes over de yoghurt van je kind kan verkruimelen dan deze zo verantwoord uitziende ontbijtgranen.

De WHO (World Health Organization) doet de aanbeveling om niet meer dan 10% van de dagelijkse energiebehoefte aan vrije suikers te consumeren. Dit hebben ze in 2015 aangevuld met de suggestie dat een verdere vermindering tot 5% tot nog meer voordelen voor de gezondheid kan leiden. Een 5-jarige heeft een energiebehoefte van ongeveer 1400 Kcal. Uitgaande van de maximale aanbevolen hoeveelheid vrije suikers is dit dus 140 Kcal (maar liefst de helft minder). Een portie Honey Pops Loops (30 gram) bevat 8,7 gram vrije suikers. Een gram suiker bevat 4 calorieën: 8,7 x 4 = 34, 8 Kcal. Hiermee krijgt je kind dus bij het ontbijt al 25% van de maximaal aanbevolen hoeveelheid vrije suikers binnen. En niet, zoals de fabrikant stelt, minder dan 5%.

Liegt Kellog’s? Nee, strikt genomen niet want ze formuleren het heel slim. Ze hebben het over de dagelijkse suikerinname en niet over de aanbevolen dagelijkse suikerinname. Wanneer je je kind als ontbijt datzelfde bakje yoghurt zou voorzetten met twee Mariabiscuitjes zou dit een derde minder suiker dan de betreffende ontbijtgranen opleveren. Alleen als je kleine rakker dit op school vertelt krijg je het stempel slechte moeder. Het zou allemaal nog niet zo erg zijn als je de suikerinname van je kind de rest van de dag kan beperken tot ongeveer 100 Kcal. De werkelijkheid ziet er echter vrijwel altijd anders uit. Een voorbeeld:

Dit is Sem, hij is 5 jaar en zit in de eerste groep van de basisschool. Hij heeft genoten van zijn ontbijt met Honey Pops Loops met magere yoghurt. Zijn moeder kiest niet voor volle yoghurt want dat heeft het consultatiebureau afgeraden. Aangezien hij dus nauwelijks vet binnen heeft gekregen om de grote hoeveelheid koolhydraten (74 %!) te balanceren zal hij om 10.00 uur flinke honger hebben. Geen probleem: in zijn rugzakje heeft hij een Liga Evergreen met appel meegekregen: 24 Kcal aan vrije suikers. Zijn moeder is verstandig en geeft er maar eentje, er zitten er twee in een pakje dus de verleiding is groot om het hele pakje mee te geven als je ’s ochtends haast hebt. Hij drinkt er een beker melk bij want vruchtensap mag niet meer van de school (Sem gaat naar een school met heel verstandige leerkrachten).

Sem komt thuis om te lunchen. Heel verantwoord moet hij eerst een boterham met kaas of worst eten, daarna mag hij er nog een met zoet beleg. De keuze valt op Fred en Ed dubbelpasta. Hopelijk is zijn moeder zo verstandig om de boterham dun te besmeren, want met zo’n tube is het best moeilijk doseren. In het gunstigste geval levert dit 12 gram aan vrije suikers op: 12 x 4 = 48 Kcal.

Als Sem om 15.00 uur uit school gehaald wordt mag hij iets lekkers, het was tenslotte weer een inspannende dag voor het ventje. Het wordt een handig verpakt uitdeelzakje Tumtum, want uit een grote zak eten ze al gauw teveel. Er zit 21 gram suiker in een zakje van 30 gram, we kunnen weer 84 Kcal bij zijn score optellen. Natuurlijk wil Sem ook wat te drinken en omdat hij op school en bij de lunch al melk heeft gedronken mag het nu best een pakje Wicky Aardbei zijn: 52 Kcal suikers.

’s Avonds eet Sem netjes zijn bordje leeg en krijgt daarom het toetje dat hij zelf uitgekozen heeft: Danone Micky Mouse Yoghurt (ook al weer met zo’n leuk plaatje). Dit levert 74 Kcal aan vrije suikers op.

Sem heeft nog steeds wat moeite met zindelijk worden. Vandaag is hij de hele dag droog gebleven dus voor het slapen gaan mag hij nog iets Heel Lekkers uit de Speciale Snoeppot kiezen. Hij glundert als hij een zakje Haribo kindermix uit de pot vist: 46 Kcal vrije suikers.

We tellen even alles op: 35 + 24 + 48 + 84 + 52 + 74 + 46 = 363 Kcal
Dat is ruim 2,5 keer meer dan de maximale aanbevolen hoeveelheid vrije suikers.(*) En ondanks deze overvloed aan pure suiker maakt het ontbijt met Honey Pops Loops nog steeds 10% uit van zijn totale energiebehoefte uit. Maar er zijn vast wel kinderen te vinden die twee keer zoveel suiker nuttigen, dus we kunnen Kellog’s niet van leugens betichten. Wel van gebrekkige informatie.

Bijna 14% van alle kinderen heeft overgewicht, in de jaren 80 was dit slechts 7%. Vul zelf maar in wat hier de oorzaak van is.

(*Vrije suikers zijn de door fabrikanten en consumenten toegevoegde suiker en de van nature aanwezige suiker in honing, siropen, vruchtensappen en vruchtenconcentraat.)

Opmerking: ik publiceerde dit artikel oorspronkelijk op de site Suikerbom begin 2018. Inmiddels zijn misschien niet alle genoemde producten meer in deze vorm leverbaar. Ook wordt er gewerkt aan het verminderen van zogeheten 'kindermarketing' door het verbieden van leuke plaatjes op verpakkingen.

Bronnen

Richtlijnen WHO betreffende suikerconsumptie

Aantal kinderen met overgewicht in Nederland

Stijging aantal kinderen met overgewicht, cijfers van het CBS

Website Kellog’s met informatie over ontbijtgranen